Menu
Pomysł powołania akademickiej organizacji sportowej zrodził się wśród studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego, miłośników przyrody, entuzjastów górskich wędrówek i narciarstwa. Późną jesienią 1908 r. Walery Goetel, Jan Gadomski, Józef Grabowski, Ludwik Janczarski, Jerzy Junien Sarnacki, Władysław Kuryluk, Wacław Majewski i Władysław Pawlica rozpoczęli prace organizacyjne nad powołaniem w Krakowie Akademickiego Związku Sportowego. W pracach przygotowawczych wzorowali się na doświadczeniach organizacyjnych krakowskich stowarzyszeń sportowych i turystycznych, w których dotychczas byli zrzeszeni.
5 grudnia 1908 r. odbyło się zebranie, na który powołano komitet organizacyjny, a 10 dni później władze Uniwersytetu Jagiellońskiego zaakceptowały statut AZS. Późniejsze perturbacje doprowadziły do ponownego zebrania założycielskiego. Tym razem statut został zatwierdzony przez władze administracyjne ówczesnej Galicji w dn. 19 czerwca 1909 r., co było równoznaczne z wyrażeniem zgody na prowadzenie legalnej działalności.
Pierwszym prezesem AZS został student medycyny Wacław Majewski. Piastując tę funkcję do maja 1911 r. wykazał niebywałą energię, zapał i zaangażowanie oraz wysokie umiejętności organizacyjne i pedagogiczne. Dzięki niemu krakowski AZS wszedł na właściwą drogę rozwoju, rozszerzając po 1918 roku swoją działalność na wszystkie ośrodki w Polsce, Wolne Miasto Gdańsk oraz skupiska Polaków studiujących za granicą. Po roku 1918 AZS bardzo szybko zajął dominujące miejsce w polskim sporcie. Ta dominująca pozycja zarówno w sferze organizacyjnej, jak i uzyskiwanych rezultatów sportowych zachowana została do dziś. AZS jest najstarszym polskim stowarzyszeniem sportowym i organizacją studencką, który mimo dwóch wojen światowych działa nieprzerywanie.
W pierwszym okresie działalności po wojnie, mimo ogromnych trudności (brak sprzętu sportowego, zdewastowanego i zrabowanego przez okupanta, oraz funduszy), działacze AZS postawili sobie za cel wznowienie pracy przez wszystkie dawne sekcje sportowe, odbudowanie zniszczonych urządzeń i obiektów sportowych, zgromadzenie podstawowego sprzętu sportowego i objęcie działalnością jak najszerszych rzesz studentów. Pod koniec marca 1945 roku w II Domu Akademickim UJ odbyło się kolejne zebranie dawnych działaczy i zawodników, na którym prezes K. Walter zaproponował najpilniejsze zadania. Dzięki pracy społecznej studentów szybko zbudowano boiska do gier sportowych (koszykówki, siatkówki i szczypiorniaka) przy II Domu Akademickim UJ. Od 22 lipca 1945 r. krakowscy akademicy mogli uprawiać sporty wodne na odbudowanej przystani przy ul. Kościuszki 85.
W latach 1950-1951 sport akademicki w Krakowie powoli odradzał się. Szczególne znaczenie dla rozwoju sportu akademickiego miało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lipca 1950 r. o utworzeniu Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Krakowie. Po powstaniu uczelni AZS uzyskał silne oparcie. Stworzyło to warunki do pozyskiwania uzdolnionej młodzieży studenckiej, wzrostu wysoko kwalifikowanej kadry trenerskiej oraz polepszenia warunków treningowych (obiekty sportowe uczelni).
Po II Krajowym Zjeździe AZS (19 XII 1956) nastąpiły kolejne zmiany. Zlikwidowano zarządy okręgu, a na ich miejsce powołano kluby sportowe AZS, prowadzące w środowiskach działalność sekcji wyczynowych. Koordynatorem pracy kół uczelnianych była Środowiskowa Rada Kół AZS, stanowiła ona społeczny organ. Poszczególne koła uczelniane miały m.in. za zadanie przekazywać sekcjom wyczynowym Klubu młodzież najbardziej uzdolnioną sportowo. Ten układ organizacyjny został ostatecznie zmieniony w 1959 r. Koła uczelniane AZS przekształcone zostały w kluby uczelniane AZS.
W myśl statutu z 1960 r. nadzór nad AZS sprawował minister szkolnictwa wyższego w porozumieniu z przewodniczącym GKKFiT, nad klubami uczelnianymi – rektor za pośrednictwem kuratora powołanego przez senat uczelniany.
W dniu 28 października 1974 r. powołano Klub Środowiskowy SZS-AZS Krakow, który uzyskał osobowość prawną i stał się członkiem PFS. Prezesem klubu został wybrany prorektor AWF K. Toporowicz.
W związku z wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce, w okresie od 13 grudnia 1981 r. do 1 stycznia 1982 r. działalność AZS została zawieszona na mocy zarządzenia prezesa Rady Ministrow, wydanego na podstawie przepisów dekretu o stanie wojennym19. Powołany został Zarząd Komisaryczny, na czele którego stanął B. Rojowski20. Główną imprezą sportową firmowaną przez Zarząd były zawody LM rozgrywane w 20 dyscyplinach.
Akademicki Związek Sportowy Kraków jest organizacją środowiskową AZS skupiającą 19 klubów, w tym 14 czynnie działających, z terenu województwa małopolskiego. Swoją działalność obejmuje 6 miast: Kraków, Nowy Sącz, Tarnów, Oświęcim, Nowy Targ i Zakopane. Liczba członków z roku na rok oscypluje w okolicach 4000 osób, które regularnie opłacają składkę członkowską. W skład AZS Kraków wchodzą Kluby Uczelniane AZS: Akademii Górniczo-Hutniczej, Collegium Medicum UJ w Krakowe, Krakowskiej Akademii, Małopolskiej Uczelni Państwowej w Oświęcimiu, Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu, Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie, Podhalańskiej Państwowej Uczelni Zawodowej w Nowym Targu, Politechniki Krakowskiej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Kluby Sportowe: AZS Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie oraz AZS Zakopane.
Sztandarowym projektem realizowanym przez AZS Kraków jest system rozgrywek międzyuczelnianych o nazwie Akademickie Mistrzostwa Małopolski. Rozgrywki AMM wywodzą się ze spartakiad, które swoją historią sięgają do 1955 oku. Turnieje w grach zespołowych, rozgrywane zazwyczaj w weekendy, rozrosły się do całorocznej rywalizacji w 34 dyscyplinach. W ostatnich latach rywalizację w ramach AMM zdominował KU AZS AGH, wygrywając ligę non stop od 2013 roku.
Imprezy AZS Kraków to wydarzenia o różnej randze. Są to m.in. Akademickie Mistrzostwa Polski, organizowane są głównie przez kluby uczelniane (AGH, UEK), jak i zawody dedykowane dla konkretnej grupy. Przykładem jest CRACOVIADA, która organizowana jest od 2010 roku. Są to zawody dedykowane świeżo upieczonym studentom. Cracoviada to eliminacje do Ogólnopolskiego Finału Igrzysk Studentów Pierwszego Roku. Dziewięć dyscyplin rozgrywanych w dwa dni to nie lada wyzwanie organizacyjne, ale też idealna okazja do zapoznania się pierwszoroczniaków ze strukturami AZS.
AZS KRAKÓW
ul. Armii Krajowej 5a
30-150 Kraków
tel. (12) 636 87 71
NIP: 677-190-19-45
REGON: 351308861
KRS: 0000206469
BNP Paribas Bank Polska S.A. Oddział w Krakowie
62 1600 1198 1713 0404 0000 0003
© AZS Kraków 2021
Realizacja: Otago Media